圏論で使う描き方 まとめ

ちょっとずつ追加・修正の予定。概念の解説はここではしない。描画法のみ列挙する。

基本

上下左右が入り乱れること:

ストリング図に関する比較的詳しい説明:

後で出てくるタイプ・アノテーション〈プロファイル・アノテーション〉をルビ風に付ける方法は:

以下に出てくる絵で、☆は単一対象と恒等射だけからなる自明圏。f::A⇒B:☆→C in CAT と f:A→B in C は適宜相互に置き換えて解釈する(これがコツ)。この手法については:

関手の関手性

図式順記法で、絵を書き写す。一時的に、関手の矢印は波矢印を使う(谷村省吾先生流)。

結合に関して:
\require{AMScd}%
\newcommand{\hyph}{\mbox{-}}%
\newcommand{\cat}[1]{{\mathcal {#1}}}%
\newcommand{\incat}{\:\: \mbox{in}\:}%
\newcommand{\Comm}{\mbox{commutative}} %
\newcommand{\For}{\mbox{For}\:\:} %
\newcommand{\id}{\mbox{id}} %
\newcommand{\from}{\leftarrow}%
\newcommand{\fto}{\rightsquigarrow}%
\newcommand{\ffrom}{\leftsquigarrow}%
\newcommand{\idt}{\:\:\:\:}%
\newcommand{\S}{\downdownarrows} %
%
\forall (f:A \to B,\; g:B \to C \incat \cat{C}).[ \\
\idt (\overset{A\to B \incat\cat{C}}{f} \,;\, \overset{B\to C\incat\cat{C}}{g}).\overset{\cat{C}\fto\cat{D}}{F} =
  (\overset{A\to B\incat {C}}{f} \,.\, \overset{\cat{C}\fto\cat{D}}{F}) ;
  (\overset{B\to C\incat {C}}{g} \,.\, \overset{\cat{C}\fto\cat{D}}{F}) \\
]

恒等射に関して:

\forall (A \incat \cat{C}).[ \\
\idt \overset{A \to A \incat \cat{C}}{\id_A} \,.\, \overset{\cat{C}\fto\cat{D}}{F} =
  \overset{A.F \to A.F \incat \cat{D}}{\id_{A.F}} \\
]

アノテーションが鬱陶しいので除くと:


\forall (f:A \to B,\; g:B \to C \incat \cat{C}).[ \\
\idt ({f} \,;\, {g}).{F} =
  ({f} \,.\, {F}) ;
  ({g} \,.\, {F}) \\
]


\forall (A \incat \cat{C}).[ \\
\idt {\id_A} \,.\, {F} =
  {\id_{A.F}} \\
]

反図式順記法で:


\forall (f:A \to B,\; g:B \to C \incat \cat{C}).[ \\
\idt F({g} \circ {f}) =
  F(g) \circ
  F(f) \\
]


\forall (A \incat \cat{C}).[ \\
\idt F({\id_A}) =
  \id_{F(A)} \\
]

ちなみに、同じことをストライプ図で描くと:


自然変換の自然性

絵のレイアウトをある程度保存して写し取ると:


\forall (f:A \to B \incat \cat{C}).[ \\
\idt \begin{matrix}
       A  & . & \alpha \\
       f  & . &G      \\
      \end{matrix}
      =
      \begin{matrix}
       f & . & F      \\
       B & . & \alpha \\
      \end{matrix}
      \:=\:
      \begin{matrix}
        f & . &\alpha \\
     \end{matrix}\\
]

縦方向の結合を';'を使って1次元的に書けば:


\forall (f:A \to B \incat \cat{C}).[ \\
\idt (A.\alpha) ; (f.G) =
     (f.F) ; (B.\alpha) =
     f.\alpha \\
]

反図式順では:


\forall (f:A \to B \incat \cat{C}).[ \\
\idt G(f) \circ \alpha_A =
     (\alpha_B) \circ F(f)  =
     \alpha_f \\
]

等式を可換図式で書けば:


\forall (f:A \to B \incat \cat{C}).[ \\
\idt \begin{CD}
     F(A)        @>{\alpha_A}>>  G(A) \\
     @V{F(f)}VV                  @VV{G(f)}V \\
     F(B)        @>{\alpha_B}>>  G(B) \\
     \end{CD} \\
     \:\\
\idt \Comm \incat \cat{D} \\
]

自然変換の横結合

状況をペースティング図もどきで描くと:

\newcommand{\S}{\downdownarrows} %
\begin{CD}
\cat{C}   @=   {}     @>{F}>>  \cat{D} @=  {} @>{K}>> \cat{E} \\
@|             @.\S\alpha      @|          @.\S\beta  @| \\
\cat{C}   @=   {}     @>>{G}>  \cat{D} @=  {} @>>{H}> \cat{E} \\
\end{CD}

定義の等式の第二項と第三項のあいだの等式を確認する。

この等式の一部を可換図式(βの自然性)で書けば:


\For A.\alpha: A.F \to A.G \:\: [\\
\idt \begin{CD}
  (A.F).K          @>{(A.F).\beta}>>  (A.F).H \\
  @V{(A.\alpha).K}VV                   @VV{(A.\alpha).H}V \\
  (A.G).K          @>{(A.G).\beta}>>  (A.G).H \\
  \end{CD} \\
\idt \Comm \incat \cat{E} \\
]

横結合の定義がwell-definedであることと、自然変換のエレベーター規則〈交替律〉が示せた

記法とレイアウトは色々なので、上の可換図式(を含む命題)を、別な記法・レイアウトで描いてみる。


\For
  \begin{CD}
    F(A)\\
    @V{\alpha_{A}}VV \\
    G(A) \\
  \end{CD}\:\:\left[{
\idt \begin{CD}
  H(F(A))       @<{\beta_{F(A)}}<<  K(F(A)) \\
  @V{H({\alpha_A})}VV               @VV{K(\alpha_A)}V \\
  H(G(A))        @<{\beta_{G(A)}}<<  K(G(A)) \\
  \end{CD} \\
  \idt \Comm \incat \cat{E}
}\right]

人によっては、Aを省略して次のような書き方を使う場合もある。もちろん、矢印方向や縦横の取り方はバラバラ。

\require{AMScd}
\begin{CD}
  H\circ F        @<{\beta\circ F}<<  K\circ F \\
  @V{H \circ \alpha}VV               @VV{K \circ \alpha}V \\
  H\circ G        @<{\beta\circ G}<<  K\circ G \\
\end{CD} \\
\Comm \incat \cat{E}

ストライプ図ならば:

ストリング図とストライプ図の併用については:

圏の2-圏の構造(絵だけ)

圏の対象集合とホムセット(ホム集合)

*1

2-圏Catのホム圏である関手圏

2-射の絵の描き方:

スタック図については:

一時的に追加:錐